Regiobijeenkomst over nieuwe Wlz voor cliëntenraden in Zeist

Zestien RIBW-cliëntenraden (beschermd wonen) hebben de Staatssecretaris van VWS verzocht om hen beter te betrekken bij het implementatieproces van de Wlz. De Staatssecretaris heeft MIND gevraagd vier regio-bijeenkomsten in het land te organiseren. Het Ministerie van VWS, het Zorgkantoor & CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) geven bij deze bijeenkomsten informatie over de Wlz, de gevolgen voor wonen, zorg en de indicatiestelling.

Bij de derde regionale bijeenkomst in Zeist, op 14 oktober j.l, was namens de Grasboom, Piet Oudejans aanwezig. In dit artikel delen wij zijn samenvatting.

In Zeist waren naast de verschillende cliëntenraden en organisatoren, ook de gemeente Utrecht  en Paul Blokhuis (staatssecretaris van VWS) aanwezig.

Omdat de Grasboom, als ouder-familie initiatief, per definitie een ‘cliëntenraad’ is met ruim 110 deelnemers, hebben we aan de uitnodiging, voor deelname aan deze bijeenkomst, gehoor gegeven.

Ongeveer 8500 GGZ-cliënten naar Wlz

Het ministerie van VWS heeft berekend dat uit de groep GGZ-cliënten, die nu Beschermd Wonen, ongeveer 30 % zal overgaan naar de Wlz. Dit komt neer op ongeveer 8500 cliënten

Ook gemeenten zijn betrokken bij dit transitie-proces en hebben de mogelijkheid om een Wmo aanvraag door te verwijzen naar het CIZ voor de Wlz.  De gemeenten zitten ook aan de 10 regiotafels die betrokken zijn bij de voorbereiding en uitwerking van de nieuwe Wlz.

Cliëntenraden betrekken

Van groot belang is dat ook cliëntenraden en oudercommissies aan de regiotafels zitten om de belangen van cliënten goed te behartigen en een zo helder mogelijke informatie uitwisseling te bereiken. Het CIZ verwacht een grote toeloop van indicatie-aanvragen in de loop van het volgend jaar.

Tarieven 6% hoger

Met de gemeenten is afgesproken dat het overgangsrecht wordt verlengd tot 1 januari 2021.  De Wlz-tarieven komen ongeveer 6 % hoger te liggen dan in de Wmo. De eigen bijdragen blijven inkomensafhankelijk en zullen niet veel afwijken van de huidige tarieven.

Keuzevrijheid voor Pgb in de Wlz

Wlz cliënten kunnen ook thuis Wlz zorg organiseren op basis van een Pgb.

De keuzevrijheid voor een Pgb is mogelijk voor de eerste 4 zorg-profielen, maar niet voor het zwaarste zorg-profiel.  Het zorgkantoor is bezig om formele eisen m.b.t. de kwaliteit van de Wlz zorg te formuleren. Momenteel hanteert het zorgkantoor de kwaliteitsuitgangspunten die op hun website staan vermeld.
Bij de Wlz is naast het bewuste keuzegesprek (voor Pgb) ook de ‘gewaarborgde hulp’, als zijnde een naast-betrokkene of familielid van de cliënt van belang. De gewaarborgde hulp behartigt de belangen en is aanspreekpunt voor het zorgkantoor.

Toelichting Criteria voor de Wlz (Sandra van der Linden van het CIZ)

In voorkomende gevallen kan een Wlz-indicatie op dossier niveau worden afgehandeld. Als de documenten; diagnostische gegevens; behandelingsgegevens e.d., een duidelijk beeld geven van de chronisch psychiatrische problematiek en de daarmee samenhangende permanente zorgvraag kan de Wlz overwogen worden.

Als er naar aanleiding van de aangeleverde stukken vragen zijn gerezen, kan het CIZ op huisbezoek komen om een antwoord te vinden op de onduidelijkheden.

Ondanks het feit dat in de Wlz de zorgvraag centraal wordt gesteld, moet deze wel direct verband houden met de diagnostische gegevens.

Permanent toezicht (24 uurs criterium)

Permanent toezicht betekent niet dat er 24 uur per dag ‘schouder aan schouder’ of, zoals in de psychiatrie ook wel wordt benoemd; ‘hand in hand begeleiding’ beschikbaar moet zijn.  Van belang is dat er zorg direct of in nabijheid geleverd kan worden als dat nodig is.

Ook het uitgangspunt ‘de zorgvraag niet uit kunnen stellen’ kan niet te dwingend opgelegd worden.

De zorgvraag, zoals die vanuit de Grasboomvisie,  ‘Heb je vandaag tijd voor mij’ , is geregeld, hoeft zeker geen contra-indicatie te zijn voor de Wlz.

Recht op cliëntondersteuning

Paul Blokhuis; ‘De bedoeling van de Wlz is een veilige haven van rust creëren, onafhankelijk van de Gemeenten, met zo weinig mogelijk veranderingen voor de cliënt’. Dat betekent dat alles op alles gezet moet worden om de veranderingen door de transitie, zoveel mogelijk af te wenden.’

Gemeenten hebben de plicht hebben om onafhankelijke cliëntondersteuning aan te bieden; Cliënt-ondersteuners dienen zowel het terrein van de Wmo als de Wlz te zijn geschoold.  De staatssecretaris verwacht van Gemeenten hierin een actieve houding.  Ook het CIZ moet de cliënt op dit wettelijke recht wijzen. In sommige gemeenten is er al een meldpunt voor cliëntondersteuning aanwezig.

Opmerkelijk is dat er vanuit de overheid op dit moment nog geen goed zicht en controle is op de wijze waarop gemeenten hun Wmo beleid voeren. Ook daar wordt bij VWS aan gewerkt.

Past de Wlz voor Grasboombewoners?

De toegang tot de Wlz is niet voor iedereen passend en het is geen vanzelfsprekendheid dat je automatisch doorstoomt vanuit de Wmo naar de Wlz. Naast de mogelijkheid om zelf een Wlz voorziening aan te vragen, kan de gemeente ook doorverwijzen naar de Wlz, als daar aanleiding toe is.

Persoonlijke factoren spelen daarbij een cruciale rol.

Het is mogelijk dat Grasboom-bewoners die al langere tijd beschermd wonen en in hun ontwikkeling aan de grens zitten, in aanmerking zouden kunnen komen voor de Wlz.  De Wlz kan ook ingezet worden op ontwikkeling en staat ook voor langdurige psychiatrische zorg.

Het is belangrijk dat in voorkomende situaties, vanuit de Grasboom, zo duidelijk mogelijk  ‘het optimaal haalbare’ wat is bereikt met een bewoner in kaart wordt gebracht. Bij de indicatie moet aannemelijk  worden gemaakt, dat een Wlz voorziening passend is.

Vervolg regiobijeenkomsten

Opmerkelijk was dat in deze bijeenkomst, de discussie en de gestelde vragen sterk werden bepaald door de aanwezige cliënten, die in grote getale aanwezig waren. Daarmee illustreren zij dat er grote behoefte is om betrokken te zijn bij de implementatie van de Wlz.

Op 16 oktober vindt de vierde regiobijeenkomst voor cliëntenraden plaats in Oisterwijk.

In november volgen nog twee middagen met dezelfde opzet en doelstelling. Deze bijeenkomsten worden meer toegespitst op kleinschalige ouderinitiatieven met Pgb.

Bron: Samenvatting Wlz informatiedag 14 oktober Zeist, Piet Oudejans (Grasboom werkgroep Wmo / Wlz)